Publikacje

DYSKOPATIA

W tym artykule postaram się przejrzyście opisać samą dyskopatię, mechanizm powstawania i główne zasady leczenia, co nie należy do zbyt łatwych zagadnień. Zaczynając swoją karierę zawodową myślałem, że jest to wiedza dość powszechna. Oczywiście nie oczekiwałem tego po ludziach, którzy zaczynali swoją „przygodę” z dyskopatią. Natomiast myślałem, że pacjenci którzy walczą już nawet trzy lata, powinni o niej wiedzieć wystarczająco dużo. Okazało się, że jestem naiwny.
 
W zdefiniowaniu dyskopatii posłużę się wikipedią:
Dyskopatia – szerokie pojęcie obejmujące schorzenia krążka międzykręgowego. W większości przypadków jest to pierwszy z etapów choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Termin dyskopatia odnosi się także do potocznej nazwy przepukliny jądra miażdżystego tarczy międzykręgowej kręgosłupa. Polega na uwypukleniu jądra miażdżystego, które powoduje ucisk i drażnienie korzeni rdzeniowych, rdzenia kręgowego lub innych struktur kanału kręgowego. Mechanizm drażnienia jest dwojaki. Po pierwsze dolegliwości bólowe powodowane są przez ucisk mechaniczny. Drugim elementem mogącym wywoływać bodźce bólowe jest niskie pH jądra miażdżystego spowodowane ubogą w tlen przemianą materii.
 
Cztery etapy dyskopatii
 
Degeneracja dysku zwana przez adeptów metody McKenziego przemieszczeniem. Protruzja, która w niektórych przypadkach może być odwracalna, w innych nie. Ekstruzja, która jest nieodwracalna i Sekwestracja.
 
Większość przypadków nie nadaje się do leczenia operacyjnego i leczy się je ambulatoryjnie. Czasami z dobrymi skutkami, innym razem z gorszymi (najlepsze jest to, że większość zależy od samego pacjenta). Na studiach prowadzący zawsze nam powtarzali, że najważniejsza jest diagnoza. Mieli rację. Zdarza się, że przychodzą pacjenci z ostrym bólem pleców i zdiagnozowaną dyskopatią. Zapraszam na kozetkę. Podotykam, poustawiam i okazuje się, że po 40 minutowej wizycie bólu praktycznie nie ma. Pacjent zadowolony myśli, że jest wyleczony. Wtedy następuje moja rozmowa motywacyjna, gdzie pacjent przestaje być szczęśliwy (i to wcale nie przez opłatę). Cierpiąc na dyskopatię trzeba wiedzieć, że nie każdy ból jest przez nią spowodowany. Ogólnie diagnozowanie bólu pleców jest dość ciężkie. Typowe testy nie są zbyt dokładne.
 
Diagnozowanie dyskopatii
 
Dyskopatię diagnozuje się na dwóch polach:

  • obrazowym (badanie RTG, które zbyt dokładne nie jest), tomograf komputerowy i rezonans magnetyczny,
  • objawowym, czyli porównuje się badania obrazowe z objawami, które przedstawia nam pacjent (badanie neurologiczne i manualne, dermatomy, miotomy, testy napięciowe tk. nerwowej).

Objawy:

  • ból w zajętym odcinku kręgosłupa, z promieniowaniem wzdłuż dróg nerwowych,
  • zaburzenie czucia powierzchownego (drętwienie, mrowienie) w obszarach unerwianych przez uciśnięty korzeń nerwowy.
Przyczyny

„ Przyczyn należy doszukiwać się w nadmiernym obciążeniu kręgosłupa”, to pewnie przeczytalibyście w większości artykułów, poświęconym temu tematowi. Ja napisze całkiem inaczej. Przyczyną w większości przypadków (w zasadzie w wszystkich, rozróżniam je tylko z tego powodu, że na niektóre nie mamy wpływu) jest NIEWŁAŚCIWE obciążenie kręgosłupa. Dysk odżywia się poprzez zmienne obciążenie (wyjątkiem jest leżenie w łóżku, ale nie będę już komplikował). Najgorsze co można dla niego zrobić to utrzymywać stałą pozycję bez żadnego ruchu. Ogromne znaczenie ma również sama pozycja ciała. Poprzez wady postawy znacznie mocniej obciążane są przednie bądź tylne części dysku. Co w pierwszej kolejności powoduje odwodnienie, w dalszej zwyrodnienie. Potem wystarczy coś „cięższego” podnieść w pozycji, która przesunie jądro miażdżyste w stronę osłabionej części dysku.  I mamy idealny przepis na postrzał (tutaj należy zapytać kogoś z rodziny czy zna kogoś, kto podnosił coś z ziemi i już się nie wyprostował z powodu ostrego bólu). Czynnikiem wywołującym może być też uraz.
  • Postawa kifo-lordotyczna, która jest odpowiednikiem pomieszania zespołu skrzyżowania górnego oraz dolnego.
  • Zespół warstwowy. Mięśnie osłabione i rozciągnięte: Dolne stabilizatory łopatki, mięsień prostownik grzbietu w części lędźwiowej wraz z pośladkowym wielkim. Mięśnie napięte i skrócone: Prostownik grzbietu cz. szyjna, górna część mięśnia czworobocznego, mięsień dźwigacz łopatki, prostownik grzbietu część piersiowa oraz mięśnie tylnej grupy uda.
Leczenie dyskopatii
 
Schemat jest prosty i większość osób się zdziwi. Dobry lekarz, który diagnozuje (lekarze nie leczą dyskopatii) i wizyta z diagnozą u fizjoterapeuty. Fizjoterapeuta zbada pacjenta pod siebie. Oceni postawę ciała, zbada sobie balans mięśniowy, ruchomość stawów. Ja od siebie polecam fizjoterapeutów, którzy pracują metodą McKenziego. Schemat w gabinecie fizjoterapii powinien wyglądać tak:
  • badanie,
  • poprawa postawy ciała i zwalczanie dysbalansów mięśniowych, o których jest wyżej. Mięśnie przykurczone należy rozciągać, osłabione wzmacniać, czyli stosować odpowiednie ćwiczenia,
  • dobór odpowiednich ćwiczeń powtarzalnych z metody McKenziego. Ćwiczenia te polegają na powtarzalnych ruchach, które mają za zadanie przemieścić jądro miażdżyste na swoje miejsce.
Jak wybrać terapeutę?

Na plus wpływa doświadczenie i zgromadzona wiedza specjalisty na ten temat, dobrze jakby miał zrobionych parę kursów dodatkowych, chociaż to nie jest koniecznością. Ja mam złotą zasadę, którą zawsze mówię swoim pacjentom: Jeżeli po 3 wizytach nie ma poprawy stanu, to prawdopodobnie nie będzie jej w moim gabinecie.
Wniosek - albo należy zmienić terapeutę, albo po 3 wizytach zmieniamy algorytm postępowania.

Autor

Marek Pośpiech
Marek PośpiechFizjoterapeuta

INNE ARTYKUŁY AUTORA

ROZGRZEWKA PRZED TRENINGIEM W TEORII

Niektórzy wykonują ją z przyzwyczajenia, inni, bo tak im kazano. Większość ćwiczących łączy wspólna ..

STABILIZACJA - CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

Po co nam stabilizacja? Dlaczego często wysocy ludzie poruszają się niezgrabnie i co z tym fantem zr..

BOLĄCY BARK - ROTATORY

Kontuzje stożka są naprawdę różne. Może wystąpić zapalenie, naderwanie i zerwanie. Zerwanie oczywiśc..

PRZYŚPIESZENIE LECZENIA KONTUZJI - PROTOKÓŁ RICE

Protokół RICE, to zbiór kilku prostych działań, które mogą być wykonane bez specjalistycznego sprzęt..

PRZYSIADY - ATG czy równoległe?

Który rodzaj przysiadów jest lepszy dla twoich kolan? Jedną z najczęściej słyszanych opinii na siło..

ZOBACZ TAKŻE

KRÓTKA HISTORIA DOPINGU W SPORCIE

Wykorzystywanie substancji wspomagających w celu uzyskania przewagi nad rywalami, pojawiło się już p..

POMOCNICZE ĆWICZENIA Z TRÓJBOJU

Popularne kulturystyczne plany treningowe zakładają trenowanie poszczególnych grup mięśniowych w róż..

JAK DOKONYWAĆ ZMIAN W PLANIE TRENINGOWYM U PROFESJONALISTÓW

Nie ma sensu roztrząsać powodów dla których trzeba ćwiczyć z planem. Każdy, kto ma określone cele wi..

Ćwiczenia na poniedziałek - WYCISKANIE LEŻĄC

Wszyscy znamy ten ból kiedy przychodzi poniedziałek i musimy swoje odczekać, aby dostać się do ławec..

SUBSTANCJE I METODY ZABRONIONE ORAZ PODSTAWY ICH DZIAŁANIA - CZĘŚĆ II

Poprzednie substancje i metody zabronione zostały opisane przeze mnie w części I. W części tej znajd..